27 listopada 2015 roku rozpoczęły się konsultacje społeczne dotyczące założeń tzw. Kodeksu Krajobrazowego dla Miasta Łodzi. Idea konsultacji jest słuszna, gdyż dzięki nim mieszkańcy oraz przedsiębiorcy będą mogli wyrazić swoje oczekiwania co do lokalnych regulacji prawnych dotyczących nośników reklamy, obiektów małej architektury oraz ogrodzeń, które zostaną wprowadzone w oparciu o uchwaloną “ustawę krajobrazową”.

Tak istotny temat mający znaczny wpływ na estetykę miasta oraz działalność gospodarczą wielu podmiotów wymaga rzetelnie przeprowadzonej analizy potrzeb różnych aktorów. Niestety słowem “rzetelna” nie da się określić formularza konsultacyjnego, który został opracowany na potrzebę konsultacji przez wybrany podmiot w ramach zlecenia otrzymanego z Biura Architekta Miasta. Zawiera on wiele błędów, które mogą w znaczący sposób wpłynąć na wyniki konsultacji.

Do uwag ogólnych należy przede wszystkim zastosowanie trudnych pojęć (niekiedy w formie skrótu myślowego), np. “semafory”, “tablice SIM”, “międzytorze”. Nie należy oczekiwać, że mieszkańcy Łodzi, którzy nie są specjalistami zajmującymi się reklamą zewnętrzną, zrozumieją bezproblemowo powyższe pojęcia. Konsultacje tak wizualnego zagadnienia nie powinny odbywać się bez opierania ich o materiały graficzne, które w sposób jednoznaczny przedstawiałyby problemy, do których z łatwością mogliby się odnieść mieszkańcy.

Schodząc zaś na poziom szczegółowy, należy zwrócić uwagę na to, że pytania zamieszczone w formularzu są źle skonstruowane, pozostawiając zbyt duże pole do interpretacji. W większości przypadków stworzono je w sposób niezgodny z powszechnie uznaną metodologią badań społecznych, czyli przede wszystkim sformułowano pytania z wieloznacznością terminów, założeniami, zwrotami technicznymi i akronimami oraz  z użyciem słów obciążonych wartościowaniem.

Przykładowo w powyższym pytaniu (nr. 3) – „Reklamy naturalnie uzupełniają wygląd/estetykę miasta„, „Reklamy przeszkadzają podczas jazdy samochodem (rozpraszają)” czy też „Reklamy są za duże„). Tak skonstruowane odpowiedzi sugerują, że wszystkie reklamy są za duże albo wszystkie rozpraszają podczas jazdy – generalizując problem. Dodatkowo pole “Inne” w tym miejscu jest nieadekwatne – umożliwia wpisanie najbardziej absurdalnego stwierdzenia nie związanego z tematem i np. niezgodzenia się z nim.

Pytania 4, 5 i 6, z kolei są zbyt ogólne, bo zgoda na umieszczenie reklamy na budynku czy ogrodzeniu w bardzo dużym stopniu zależy od jej formy, wielkości czy wyglądu i nie da się jednoznacznie udzielić odpowiedzi na tak zadane pytanie. Ponadto połączenie w jedną odpowiedź trudno powiedzieć/jest mi to obojętne jest dość poważnym błędem.

Pytanie 7 to kolejne generalizujące pytanie, które nieadekwatnie odnosi się do problemu ilościowego reklam w mieście. Jak wiadomo liczba poszczególnych nośników dość znacząco się różni w różnych częściach miasta. Ponadto kolejnym błędem merytorycznym jest sprowadzenie do jednej pozycji słupów ogłoszeniowych i tablic SIM, ponieważ pełnią one różnorodne funkcji (tablice SIM – funkcja informacyjna na temat poruszania się po mieście, a słup ogłoszeniowy – funkcja reklamowa).

W pytaniu 8 oprócz niejednolitości pojęć “podobania” i “przeszkadzania”, główny problem leży w odpowiedziach. Do zaznaczenia są tak na prawdę wszystkie opcje, ponieważ każda z nich w istotny sposób wpływa na odbiór reklamy w mieście. Dodatkowo opcja “wielkość” jest w tym przypadku jako jedyna doprecyzowana jako “są za duże”.

W pytaniu 10 w opcji b nie sprecyzowano jakie dodatkowe elementy można zasugerować w ramach rozbudowanego szyldu, ani też nie zostawiono miejsca na udzielenie odpowiedzi. Opcja c tak naprawdę nie pozyskuje żadnych istotnych informacji na temat tego jakie typy nośników reklamy są pożądane przez mieszkańców lub przedsiębiorców – dane liczbowe w tym przypadku niewiele powiedzą.

Pytanie 13 naszym zdaniem nie powinno w ogóle znaleźć się w tym formularzu. Informacja o okresie dostosowania jest zawarta w tzw. ustawie krajobrazowej i rozstrzyganie tego problemu powinno być skierowane do prawników, a nie mieszkańców. Ponadto, może to wpłynąć na duże lobby firm reklamowych, którym w szczególności zależy na obaleniu tego zapisu.

Pytanie 16 powinno uwzględniać, że w całym formularzu sugerowany jest podział na strefy, w związku z tym powinno się zachować spójność zarówno dla nośników reklamy, jak i ogrodzeń, tak aby zapisy ostatecznego dokumentu były jak najbardziej przejrzyste.

Pytanie 18 jako kolejne zawiera w sobie błąd merytoryczny, ponieważ zgodnie z tzw. Ustawą Krajobrazową minimalny okres dostosowawczy wynosi 1 rok, w związku z tym odpowiedź natychmiast jest wprowadzeniem w błąd mieszkańców.

Pytanie 19 – Ograniczenie wypowiedzi do 1000 znaków ze spacjami jest nieporozumieniem, w szczególności, że pytania zadane w formularzu są na tyle ogólne i zgeneralizowane, że w zasadzie nie dają szansy na wyrażenie własnej opinii.

Należy jednak zwrócić uwagę na to, że oprócz ankiety zaplanowane jest spotkanie otwarte dla mieszkańców w formie warsztatowej. Mając na uwadze jakość przedstawionej ankiety należy zadać sobie pytanie co do możliwej jakości merytorycznej samych warsztatów. Jednak mimo to zachęcamy do udziału w dzisiejszych warsztatach, gdyż jest to jedyna opcja na pełne wyrażenie swojej opinii na temat przedmiotu konsultacji. W szczególności, że regulamin konsultacji wyraźnie wskazuje, że opinie i propozycje przesłane w innej formie niż na (dość ogarniczającym wypowiedź) formularzu konsultacyjnym (za wyjątkiem opinii i propozycji zgłoszonych na spotkaniu w dniu 30 listopada 2015 r.) nie będą rozpatrywane.

Poniedziałek, 30 listopada 2015 r. (DZISIAJ)., godz. 17:00, Duża Sala Obrad, Urząd Miasta Łodzi, ul. Piotrkowska 104